ΔΕΥΤΕΡΑ 11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2022

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ Β3

ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

ΤΡΕΙΣ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΑΦΗΓΟΥΝΤΑΙ …

1. ΛΑΧΑΝΑ ΜΑΡΙΝΑ: ΤΣΑΝΑΚΛΕΙΟΣ ΑΣΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Ο πρώτος σταθμός του ιστορικού περιπάτου μας ήταν η Τσανάκλειος. Ένα μεγάλο και επιβλητικό κτήριο που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης. Τόσο η εξωτερική όσο και η εσωτερική εμφάνισή του προκάλεσε το δέος και τον θαυμασμό μας.
Όλοι μας έχουμε περάσει τυχαία από μπροστά, όμως δεν γνώριζαμε όλοι τις ομορφιές και τα ενδιαφέροντα στοιχεία που κρύβονται μέσα σε αυτό το κτήριο. Στο ισόγειο βρίσκονται δωμάτια με μεγάλες βιβλιοθήκες που έχουν κάθε λογής βιβλία.
Οτιδήποτε σου περνά από το μυαλό. Από παιδικά βιβλία μέχρι επιστημονικής φαντασίας, από κλασική λογοτεχνία μέχρι πολύ νεοτερικά κείμενα! Ο κάθε μαθητής μπορεί να βρει ό,τι τον ενδιαφέρει ή ακόμη να ανακαλύψει κάτι καινούργιο. Στον πρώτο όροφο γίνονται εκδηλώσεις και παρουσιάσεις. Εκεί ενημερωθήκαμε από την κ.
Καρανίκα Αθανασία σχετικά με τη ζωή και το έργο του Κομοτηναίου ευεργέτη Νέστορα Τσανακλή, καθώς και την ιστορία του συγκεκριμένου κτηρίου, το οποίο χτίστηκε με έξοδά του. Επίσης μάθαμε πώς μπορεί κανείς να δανείζεται βιβλία και αρκετοί από μας κάναμε την εγγραφή μας στη Δανειστική Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Στον δεύτερο όροφο επισκεφθήκαμε τα δωμάτια με τα βιβλία Ιστορίας και Λαογραφίας, το αναγνωστήριο και τέλος το μοναδικό Μουσείο Καραθεοδωρή. Μάθαμε την ιστορία ενός πολύ σπουδαίου Έλληνα επιστήμονα, του Κ. Καραθεοδωρή, που διέπρεψε κυρίως στα μαθηματικά, καθώς και της μορφωμένης οικογένειάς του, μέσα
από τα βιβλία του, τις φωτογραφίες, τα σχέδια, καθώς και την αλληλογραφία του με τον Αϊνστάιν! Η κ. Αποστολίδου Χριστίνα ανέλαβε με προθυμία να μας κατατοπίσει. Η επίσκεψη στην Τσανάκλειο ήταν μια μοναδική εμπειρία, καθώς, πέρα από όλες τις πληροφορίες που πήραμε, μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν χώρο στον οποίο μπορούμε να περνούμε ευχάριστα και δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο μας.
Συνειδητοποιήσαμε επίσης πως η μικρή μας πόλη διαθέτει ένα πολύτιμο κόσμημα. Είμαι σίγουρη πως από δω και στο εξής δε θα το ξαναπροσπεράσουμε αδιάφορα.

2. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ: ΒΑΡΟΣΙ, ΛΕΣΧΗ ΚΟΜΟΤΗΝΑΙΩΝ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ

ΚΑΣΤΡΟ, ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΚΟΥΤΕΡΗ,
ΙΜΑΡΕΤ, ΓΕΝΙ ΤΖΑΜΙ, ΠΥΡΓΟΣ ΡΟΛΟΓΙΟΥ
Αφού φύγαμε από την Τσανάκλειο Αστική σχολή, κατευθυνθήκαμε στην οδό Ν.Τσανακλή, όπου θαυμάσαμε τα αρχοντικά Σιανίδη, Μαλλιοπούλου, Ηλιάδη, καθώς και την οικία του πρώτου αιρετού δημάρχου Κομοτηνής, Νικολάου Ζωίδη. Σήμερα στεγάζει
την καφετέρια Βαρόσι. Έπειτα προχωρήσαμε λίγο και βγήκαμε μπροστά στη Λέσχη Κομοτηναίων. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Το κτήριο έχει ψηλοτάβανους χώρους, εσωτερικές κολώνες, πολυτελείς σκάλες και μεγάλα παράθυρα. Στον χώρο του γίνονται συχνότατα εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Αρχικά προοριζόταν για Μητροπολιτικό Μέγαρο. Ολοκληρώθηκε το 1921. Αμέσως μετά περιηγηθήκαμε στο Βυζαντινό Κάστρο, το αρχαιότερο μνημείο της πόλης μας (4 ος αι. μΧ). Είχε στρατιωτικό χαρακτήρα μέχρι τις αρχές του 13 ου αι. Από τον 14 ο αι όμως αναφέρεται ως πόλισμα με την ονομασία Κουμουτζηνά ή Κομοτηνά. Είδαμε τα ερείπια της Εβραϊκής Συναγωγής στη νοτιοδυτική γωνία του (κατεδαφίστηκε το 1994). Τον ανδριάντα του Μητροπολίτη Χρύσανθου, του τελευταίου μητροπολίτη Τραπεζούντος και μετέπειτα αρχιεπισκόπου Αθηνών, στην πλατεία Αυτοκρ. Θεοδοσίου,
εντός του Βυζαντινού Φρουρίου, κι απέναντι τον Μητροπολιτικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. 
Συνεχίσαμε στην οδό Βενιζέλου, με μία παράκαμψη δεξιά για να θαυμάσουμε το Αρχοντικό Σκουτέρη, το οποίο λειτουργεί σήμερα ως Θρακικό, Εθνολογικό και Πολιτιστικό Μουσείο της Κομοτηνής. Ανήκει στα λεγόμενα «αρχοντικά δεύτερης γενιάς».
Ακολούθησε μία παράκαμψη αριστερά για να εντοπίσουμε το Ιμαρέτ (Πτωχοκομείο), κτήριο του β΄μισού του 14 ου αιώνα, το οποίο στεγάζει από το 1998 το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Κομοτηνής. Δυστυχώς αυτόν τον καιρό γίνονται έργα κι έτσι το θαυμάσαμε μόνο εξ αποστάσεως. Έπειτα συνεχίσαμε στον πεζόδρομο της Ερμού. Είδαμε το Γενί Τζαμί και τον Πύργο του Ρολογιού, καθώς και τα περίφημα «Τενεκετζίδικα».

3. ΚΑΛΦΑ ΕΜΥ: ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΜΑΝΕΑ, ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΒΡΑΙΩΝ, ΣΠΑΘΙ

Έπειτα, κάναμε «check in» στο Λαογραφικό Μουσείο Κομοτηνής. Εκεί μας περίμενε η μουσειολόγος Κέλυ Γκόγκου, η οποία ανέλαβε την ξενάγησή μας. Το Λαογραφικό Μουσείο ανήκει στον Μορφωτικό Όμιλο της Κομοτηνής και λειτουργεί από το 1962. Το 1989 άρχισε να στεγάζεται στο Αρχοντικό Πεΐδη, το οποίο είναι ένα από τα
πιο χαρακτηριστικά δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Ανήκει στη λεγόμενη «πρώτη γενιά αρχοντικών». Η χρήση του έχει παραχωρηθεί στη ΔΚΕΠΠΑΚ το 2016. Μέσα εδώ βρίσκει κανείς πολλά ενδιαφέροντα εκθέματα, τα οποία αναδεικνύουν την ομορφιά της θρακιώτικης τέχνης των πόλεων και της υπαίθρου. Το κτήριο χωρίζεται σε τρεις χώρους. Το υπόγειο κομμάτι, όπου και βρίσκεται το κελάρι του σπιτιού, είναι το πιο κρύο τμήμα του χώρου, καθώς βρίσκεται εντός της γης. Εκεί εκτίθενται και κάποια μπαούλα. Ανάλογα με το πόσο στολισμένο είναι το μπαούλο
καταλαβαίνουμε πόσο πλούσια ήταν η κόρη της οικογενείας, εφόσον τα μπαούλα αυτάδίνονταν ως προίκα. Μετά ακολουθεί το ισόγειο του σπιτιού. Εκεί εκτίθενται κυρίως σκεύη οικιακής χρήσης, γεωργικά εργαλεία και σύνεργα της τέχνης των παραδοσιακών
επαγγελμάτων. Τέλος, συναντάμε τον τελευταίο όροφο, ο οποίος, κατά τη γνώμη μου, είναι ίσως και ο πιο ενδιαφέρων. Σε αυτόν είδαμε κοσμήματα κι αξεσουάρ ανδρών και γυναικών, καθώς και παραδοσιακές φορεσιές. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα έργα
μικροτεχνίας από ξύλο, πηλό, ασήμι και χαλκό, αλλά και οι ξεχωριστές εικόνες του Χριστού και της Παναγίας, της Αγ. Άννας και Προφητών, καθώς και τα προσωπικά κειμήλια του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρύσανθου (τον ανδριάντα του οποίου είχαμε δει μέσα στο Βυζαντινό Κάστρο). Επίσης, εκεί υπάρχει ένα δωμάτιο με την χαρακτηριστική
επίπλωση της εποχής, καθώς και ένα εντυπωσιακό νυφικό.
Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι βέβαια της επίσκεψής μας ήταν το βιωματικό παιχνίδι που ακολούθησε. Χωρισμένοι σε ομάδες κι ακολουθώντας τις οδηγίες της μουσειολόγου, ζωντανέψαμε τη θεματολογία από λαϊκά έργα τέχνης (πίνακες ζωγραφικής), ενώ οι υπόλοιπες ομάδες προσπαθούσαν να μαντέψουν.
Αυτοσχεδιάσαμε, γελάσαμε, χορέψαμε, φωτογραφηθήκαμε …
Το Λαογραφικό Μουσείο ήταν μια τέλεια ευκαιρία, για να γνωρίσουμε τον θρακιώτικο τρόπο ζωής, ακόμα και να τον «ζωντανέψουμε» μέσα από όλα αυτά τα εκθέματα και κυρίως να συμπληρώσουμε την εικόνα της Θράκης από εκείνη την εποχή έως τις μέρες μας. Κατά τη γνώμη μου, οι γνώσεις που πήραμε από αυτήν την επίσκεψη θα μείνουν αξέχαστες για μια ζωή. Σίγουρα θα θελήσω να το επισκεφτώ ξανά
για μία δεύτερη «ανάγνωση»…
Πλησιάζοντας στο τέλος του ιστορικού μας περιπάτου, περάσαμε από το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Νέστορας Τσανακλής κι έζησε αργότερα ο αδελφός του Ζάχος. Σήμερα λειτουργεί ως πολιτιστική στέγη του «Μορφωτικού Συλλόγου Σαρακατσάνων Θράκης».
Λίγο πιο πέρα, στην αυλή του Αγ. Γεωργίου είδαμε το Το Θρακικό Μουσείο Παιδείας της Εταιρείας Παιδαγωγικών Επιστημών Κομοτηνής (1992). Το κτίριο, στο οποίο στεγάζεται το μουσείο παραχωρήθηκε από τον Δήμο Κομοτηνής. Ανεγέρθηκε το 1882 από δύο Ηπειρώτες, τον ευεργέτη Χατζηκωνσταντή Ζωίδη και τη σύζυγό του, όπως διαβάσαμε στην εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα. Το μουσειακό υλικό
περιλαμβάνει αντικείμενα του 17ου και 18ου αιώνα (μαυροπίνακες, ξύλινες έδρες, αντικείμενα από τα μαθητικά συσσίτια, σάκες, μαθητικές ποδιές, παλιά θρανία και πολλά ακόμα σχολικά αντικείμενα).
Περάσαμε επίσης από την Πινακοθήκη Μανέα, η οποία στεγάζεται στην κατοικία του μακροβιότερου Δημάρχου της Κομοτηνής, του Δ. Μπλέτσα. Από το 2021 λειτουργεί ως έδρα του Δικτύου των Γραφείων Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης.
Συνεχίσαμε με κατεύθυνση το Δημοτικό Πάρκο. Σταθήκαμε στο Μνημείο των Εβραίων (2005), έξω από την εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, και καταλήξαμε στο γνωστότερο ίσως τοπόσημο της πόλης μας, το εμβληματικό «Σπαθί», για μια τελευταία αναμνηστική φωτογραφία.
Ήταν μια κατατοπιστική πρώτη γνωριμία με τα σημαντικότερα ίσως μνημεία της Κομοτηνής. Όσα συγκεχυμένα υπήρχαν στο μυαλό μας, μπήκαν σε μία σειρά, τοποθετήθηκαν στον χώρο. Είναι άλλωστε πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς τηνιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του, τις ρίζες του!

4ο Γυμνάσιο Κομοτηνής
CIF: 4201040
Ολύμπου τέρμα
CP: 69131 Κομοτηνή (Ελλάδα)
Tel: +302531021992

mail@4gym-komot.rod.sch.gr